Het is NU tijd voor een experiment!

Written by Gaby Vanhommerig on .

Als ik net als veel andere mensen in deze coronatijd, even naar buiten ga voor wat beweging, zie ik af en toe een lijnbus – met alleen een chauffeur erin. Vreemd dat die lege bussen gewoon blijven rijden, voor niets. Het openbaar vervoer heeft het in deze tijd nog moeilijker dan anders. Logisch, denk ik dan. Er is iets anders nodig!

Om een regio te laten werken zijn goede verbindingen essentieel - op het platteland, in de stad en tussen stad en platteland. Verbindingen maken het mogelijk dat mensen kunnen kiezen wat ze nodig hebben op een bepaald moment. In mijn woorden: iedereen heeft de vrijheid om zijn/haar leven bij elkaar te zappen. In mijn beeld kan dat door een nieuw systeem van openbaar vervoer, dat is afgestemd op individuele behoefte. Wat meer tastbaar: je neemt vlakbij je huis een kleine capsule die je snel naar een centraal punt brengt. Daar stap je over op een grofmaziger systeem. Je kiest: ofwel je stapt over op een grootschaliger vorm van vervoer – regionaal, nationaal – ofwel je gebruikt voor je lokale verplaatsing een andere ‘capsule’. Zo staan de haarvaten van ons gebied in contact met elkaar en de buitenwereld dankzij een fijnmazig systeem.

Gedrag
In essentie gaat het er bij vervoer om dat je van A naar B wil, zo snel mogelijk en zoveel mogelijk passend bij je leven als geïndividualiseerde burger. Dat vraagt om een dicht raster van vervoermogelijkheden, gebaseerd op gegevens over onze behoeften en gedragingen. We willen immers maatwerk, anders blijven we lekker in onze eigen auto stappen. Die staat immers vrijwel altijd voor ons klaar, precies voor de deur. Daar moet een milieuvriendelijker, gezonder en betaalbaarder systeem de concurrentie mee aangaan!

Verfijnen
Inspelen op ons gedrag is een flinke uitdaging. Niet voor niets denken tijdens deze coronacrisis deskundigen daarover mee op de achtergrond. In de modebranche experimenteert men er ook mee. Kledingketens hebben systemen waarbij ze voortdurend registreren welke kleding mensen graag kopen. De modellen die het best verkopen worden verder ontwikkeld: andere kleuren, andere materialen, met of zonder een kraag, enzovoort. Modellen die niet lopen, gaan uit de collectie. Zo verfijnen zij hun aanbod tot het precies past bij de klant – de milieuschade van de collecties die niet verkopen en die vernietigd worden, laat ik buiten beschouwing. Het gaat om de manier van denken.

Algoritme
Ook voor ‘mijn’ vervoersysteem zijn gegevens nodig over het gedrag van de gebruikers: wat is de actieradius van mensen, hoe vaak reizen ze, op welke momenten reizen ze en waarheen? Zie daarover mijn eerdere blog. Hebben ze behoefte aan een ‘eigen’ capsule of zijn ze bereid om samen te reizen? Hoe groot is de dichtheid van vervoersbewegingen in een bepaald gebied? En zo kun je een heleboel vragen stellen die allemaal bepalen hoe het systeem ingericht moet worden. Het inslijpen gebeurt met behulp van algoritmes. Dat is iets anders dan wat de bestaande vervoermaatschappijen doen: ze stellen aan de hand van cijfers vast dat een bepaalde buslijn niet voldoende wordt gebruikt en heffen die dan op. Terwijl kleine aanpassingen, bijvoorbeeld wat betreft de stopplaatsen, misschien al tot heel ander gedrag zouden kunnen leiden.

Waarom?
Waar het om gaat is dat we moeten begrijpen wat mensen willen, hoe zij hun vervoer geregeld willen hebben. Dat is ingewikkeld, want vervoer heeft te maken met persoonlijke vrijheid, een mensenrecht! Door een doordacht data gedreven systeem te bouwen wordt het mogelijk om te zorgen dat we op de juiste plekken op het juiste moment een vervoermiddel tot onze beschikking hebben. Een beetje zoals Uber werkt, alleen zou dit systeem niet commercieel zijn en milieuvriendelijker, want het gaat om openbaar vervoer. Je bestelt via een app een capsule. En als je bagage of gezelschap bij je hebt, bestel je een ruimere capsule. In het spitsuur zijn er meer capsules actief dan midden in de nacht of op zon- en feestdagen.

Het wordt tijd voor een experiment, het is nu mogelijk én noodzakelijk – bussen rijden leeg rond, dat is op den duur niet houdbaar!

Terug naar blog overzicht